بررسی و رفع مشکلات سی پی یو (CPU) لپ تاپ و کامپیوتر

یکی از مهم‌ترین قطعات سخت افزاری کامپیوتر و لپ تاپ CPU  است. سی پی یو یکی از قطعات اصلی و ضروری کامپیوتر است و چنانچه دچار خرابی یا مشکلی شود کامپیوتر کارایی خود را از دست می‌دهد. در این مطلب قصد داریم به دنیای CPU کامپیوتر سفر کنیم و با مشکلات این قطعه کاربردی آشنا شویم تا بتوانید از به وجود آمدن مشکلات آن جلوگیری کنید یا در صورت خرابی بتوانید تعمیر کامپیوتر را خودتان انجام دهید پس در ادامه با ما همراه باشید:

سی پی یو (CPU) چیست؟

CPU یا پردازنده مرکزی، مخفف عبارت انگلیسی (Central Processing Unit) به معنای واحد پردازش مرکزی است. سی پی یو داده‌های دستوری را از رم سیستم دریافت و آنها را کدگشایی و پردازش کرده و سپس تحویل می‌‌‌دهد.

درواقع، پردازنده تراشه کوچکی است که به طور معمول به شکل مربعی شکل روی بورد اصلی کامپیوتر قرار دارد و با کمک سایر سخت افزارها برای اجرای دستورات کامپیوتر در تعامل است. این قطعه از کامپیوتر هم مانند سایر قطعات ممکن است با مشکلاتی مواجه شود، که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.

در پایان به شما آموزش می‌دهیم گفت که در صورت خرابی CPU  و به  تعمیر لپ تاپ یا کامپیوتر خود از چه طریقی عمل کنید.

Cpu  لپ تاپ کجاست؟

یکی از سوالاتی که شاید برای هر کاربری به وجود آید این است که محل قرارگیری سی پی یو در لپ تاپ و کامپیوتر کجاست؟

سی پی یو یا پردازنده لپ تاپ و کامپیوتر روی مادر برد نصب می‌شود. همچنین برای خنک کردن این قطعه یک فن در کنار یا روی آن نصب می‌شود تا دائم آن را خنک کند.

نشانه‌های خرابی سی پی یو کامپیوتر ؛ علائم سوختن CPU لپ تاپ

همانطور که اشاره شد سی پی یو یکی از مهم‌ترین قطعات کامپیوتر است. اماCPU  نیز مانند قطعات دیگر ممکن است دچار مشکلاتی شود در اینصورت ویندوز بالا نیامده و فرآیند راه اندازی یا بوت، مداوم تکرار می‌شود. از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی سی پی یو می‌توان موارد زیر را اعلام کرد:

• بعد از زدن دکمه پاور، تصویر و صدایی از کیس بلند نمی‌شود.
• بعد از زدن دکمه پاور و روشن کردن، دستگاه راه اندازی نمی‌شود.
• دستگاه روشن شده ولی بلافاصله خاموش می‌شود.
• دستگاه روشن شده ولی بعد از چند دقیقه خاموش می‌شود یا تصویر صفحه هنگ می‌کند.
• بعد از زدن دکمه پاور پیغام صفحه آبی مرگ یاBSOD  روی تصویر مشاهده می‌شود.
• بعد از زدن دکمه پاور صدای بوق از دستگاه بلند می‌شود.

چگونه از سالم بودن CPU مطمئن شویم؟

همانطور که اشاره شد چنانچه پردازنده دستگاه به درستی کار نکند نشانه‌هایی به وجود می‌آید. برای تست کردن سلامت سی پی یو روش‌های مختلفی وجود دارد که دو نمونه آن عبارتند از:

تست سی پی یو با قطعه جدید

این راه حل زمانی کاربرد دارد که پردازنده سالم دیگری سازگار با کامپیوتر شما در دسترس باشد. در اینصورت بعد از تعویض قطعه مشکل برطرف می‌شود.

تست سی پی یو با نرم افزارهای مخصوص

یکی از ساده‌ترین اقدامات در زمینه تست CPU نصب نرم افزار‌های مخصوص این کار است. نرم افزارهای مختلفی مانند Furmark برای تست پردازنده وجود دارند که با نصب و اجرای آنها می‌توان از وضعیت سلامت سی پی یو مطمئن شد.

مشکل ۱۰۰ درصد شدن CPU؛ مصرف زیاد CPU در ویندوز ۱۰

یکی از مشکلاتی که برای بسیاری از کاربران کامپیوتر به وجود می‌‌‌آید، مشکل بالا رفتن مصرف CPU است. اصلی‌‌‌ترین نشانه‌‌‌ی بالا رفتن مصرف سی پی یو، هنگ کردن مداوم آن است که در اصطلاح می‌گویند مشکل ۱۰۰ درصدی برای CPU رخ داده‌است. برای رفع این مشکل راه حل‌‌‌های مختلفی وجود دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بررسی درایو سخت افزارها

برای چک کردن درایو سخت افزارها می‌‌‌توانید از نرم افزارهای مختلفی استفاده کنید. همچنین اگر مشکل ۱۰۰ درصدی شدن  CPU کامپیوتر شما به تازگی رخ داده‌است، می‌‌‌توانید با بروزرسانی درایورها این مشکل را برطرف کنید و درایورها را به نسخه استاندارد خود بازگردانید.

غیر فعال کردن دستگاه‌های داخلی

برای غیر فعال کردن دستگاه‌های داخلی می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از منوی استارت ویندوز عبارت Device Manager را پیدا کنید.
• پس از وارد شدن به این پنجره لیستی به نمایش گذاشته می‌شود.
• می‌توانید روی درایورهای موردنظر (کارت شبکه و …) راست کلیک کرده و گزینه Disable  را انتخاب کنید.
• در این مرحله اگر پیغام نمایش داده شده تایید شود، درایور غیر فعال می‌شود.

غیر فعال کردن دستگاه‌های خارجی

غیرفعال کردن دستگاه‌‌‌های خارجی نیز راه دیگری برای رفع مشکلات پردازنده است. برای اینکار می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از منوی استارت عبارت Device Manager را باز کنید.
• ورودی های دستگاه‌های خارجی موردنظر (USB و …) را غیر فعال کنید.

از راه‌‌‌های دیگر برای رفع این مشکل می‌‌‌توان به غیرفعال کردن صدا، جابه‌جایی سخت افزارهای خراب و بروزرسانی بایوس اشاره کرد. همچنین برای کاهش استفاده ۱۰۰ درصدی از CPU می‌توانید به روش زیر عمل کنید:

• کلیدهای Ctrl+Shift+Esc را فشار دهید تا پنجره Task Manager باز شود. در این پنجره می‌توانید برنامه‌‌‌ها و نرم افزارهای در حال اجرا و مقدار CPU که اشغال کرده‌اند را مشاهده کنید.

• سپس روی تب Processes کلیک کنید تا بتوانید برنامه‌‌‌های در حال اجرا روی سیستم را مشاهده کنید.

• در تب processes روی ستون CPU کلیک کنید. در این جا ترتیب برنامه‌‌‌هایی که بیشترین استفاده را از سی پی یو کامپیوتر دارند را ملاحظه کنید.

• در این صفحه شما می‌‌‌توانید برنامه‌‌‌هایی که بیشترین حجم از CPU را به خود اختصاص داده‌‌‌اند را پیدا کنید. ممکن است تنها یک برنامه حدود ۹۹ درصد از پردازنده کامپیوتر را اشغال کرده باشد.

• برنامه‌‌‌هایی که از ۱۰۰ درصد CPU استفاده می‌کنند را می‌‌‌توانید انتخاب کنید و آنها را ببندید.

• برنامه موردنظر را انتخاب و روی گزینه End Process کلیک کنید.

کند شدن پایه‌‌‌های CPU

یکی دیگر از مشکلات پردازنده، کند شدن پایه‌های آن است. این مشکل عبارت است از کند شدن یکسری از پایه‌‌‌های با جریان بالا، مانند پایه‌‌‌های تغذیه که در چند جا قرار دارد، که در صورت کند شدن آنها، مشکلات زیاد جدی نیست. ولی اگر از پایه‌‌‌های اصلی ریز پردازنده کند شود، در این صورت باید آنها را تعویض کرد.

مشکل خطای CPU over temperature error! Press F1to resume

از جمله مشکلات CPU کامپیوتر، نمایش دادن پیغام خطای CPU over temperature error! press F1 to resume   است. چنانچه برای اولین بار است که این ارور را مشاهده می‌کنید یا بعد از مدت زیادی بازی یا استفاده از نرم افزار‌های سنگین این ارور را مشاهده کرده‌اید، جای نگرانی نیست. زیرا استفاده از برنامه‌های سنگین باعث گرم شدن بیش از حد CPU  می‌شود. ولی در صورتیکه از برنامه‌های سنگین استفاده نکرده‌اید یا بلافاصله بعد از روشن کردن دستگاه با این ارور مواجه هستید باید برای رفع مشکل می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید.

• بایوس برد اصلی را بروزرسانی کرده و آن را در حالت پیش فرض تنظیم کنید.
• اگر مشکل برطرف نشود ممکن است CPU از نظر سخت افزاری ایراد داشته باشد.
• باید CPU  را از جای خود خارج کنید و دوباره در جای خود قرار دهید.
• چنانچه پردازنده‌ای مشابه دارید که از سلامت آن مطمئن هستید، آن را با CPU خود تعویض کنید.

نمایش پیغام خطای  Intel CPU ucode loading error

مشکلاتی که در کامیپوتر به وجود می‌‌‌آید، با نمایش پیغام خطا مشخص می‌‌‌شود. از این رو، در زمانی که پیغام خطای Intel CPU ucode loading error  نمایش داده می‌‌‌شود، به این معنا است که CPU کامپیوتر درست عمل نمی‌‌‌کند و دچار مشکل شده است. برای رفع این مشکل می‌‌‌توانید بایوس را آپدیت کنید، زیرا با بروزرسانی بایوس، این مشکل برطرف می‌‌‌شود.

علت ارور Cpu Fan Error

ارور‌ دیگری که مربوط به سی پی یو کامپیوتر بوده و اغلب بعد از روشن کردن کامپیوتر به نمایش درآید ارور Cpu Fan Error است. این ارور معمولا به دلایل زیر خودنمایی می‌کند:

• بیشتر بودن سرعت CPU نسبت به سرعت فن CPU
• پایین بودن دمای تنظیم شده اخطار پردازنده در بایوس
• خرابی پایه‌های فن و درست نصب نشدن فن روی سی پی یو
• خشک شدن خمیر سیلیکون و عدم انتقال حرارت از CPU به هیت سینک

علت اسلوموشن شدن کامپیوتر چیست؟

برای بسیاری از کاربران کامپیوتر، گاهی این اتفاق پیش می‌‌‌آید که با بالا رفتن دمای کامپیوتر، سیستم آنها به حالت اسلوموشن در می‌آید. این مشکل ناشی از اتصال ناقص CPU بوده و سبب بالا رفتن دما و در نهایت از بین رفتن سی پی یو می‌شود. برای برطرف کردن این مشکل و تعمیر کامپیوتر خود بهتر است از یک متخصص و تعمیرکار مجرب کمک بگیرید.

چرا سی پی یو داغ می‌کند؟

یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین مشکلاتی که ممکن است برای کامپیوتر شما اتفاق بیافتد داغ شدن CPU است. این مشکل اغلب با هنگ کردن سیستم، صفحه کلید یا موس اتفاق می‌افتد. چنانچه به این مورد بی توجهی شود می تواند به آتش سوزی نیز منجر شود. اغلب داغ شدن CPU به دلایل زیر رخ می‌دهد:

• کار کشیدن بیش از حد مجاز از CPU
• خرابی فن سی پی یو
• ویروسی شدن کامپیوتر
• از بین رفتن خمیر سیلیکون
• اجرای بازی و برنامه‌های سنگین

برای برطرف کردن این مشکل نیز می‌توانید اقدامات موثری چون سرویس CPU یا فن CPU  ضروری است. برای اینکار کافیست اقدامات زیر را انجام دهید:

1. پایه‌های فن سی پی یو را باز کنید.
2. به کمک سشوار یا جارو برقی فن CPU گرد و غبار روی سی پی یو را تمیز کنید.
3. با نوک انگشتان خود مقداری خمیر سیلیکون روی سطح بالایی CPU بزنید.
4. دوباره فن سی پی یو را در محل اصلی خود نصب کنید.

نرم افزار های نمایش دمای CPU کدام اند؟

اگر شما هم جزء افرادی هستید که بعد از فهمیدن اهمیت دمای سی پی یو می‌خواهید دائم دمای آن را کنترل کنید. وقت آن رسیده که یکی نرم افزارهای مخصوص این کار را روی دستگاه خود نصب کنید. نرم افزارهای مختلفی برای نمایش دمای CPU وجود دارند که رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• CPUID HWMONITOR
• CORE TEMP
• REAL TEMP
• SPEED FAN
• OPEN HARDWARE MONITOR
• CPU Thermometer
• HWMonitor
• SpeedFan
• HWiNFO

چگونه علت داغ شدن سی پی یو را در ویندوز ۱۰ پیدا کنیم؟

اگر شما هم جزء افرادی هستید که به دلیل مزایای بالای ویندوز ۱۰، این سیستم عامل را جایگزین ویندوزهای قبل کرده‌اید. باید بدانید یکی از این مزیت‌هایی که در این ویندوز در نظر گرفته شده است قابلیت نظارت بر عملکرد CPU است. به کمک این قابلیت می‌توانید حداکثر جریان ورودی به سی پی یو را مشاهده و کنترل کنید. برای استفاده از این قابلیت کافیست مراحل زیر را انجام دهید:

• با فشردن کلید‌های Win+R، صفحه مربوط به RUN  را باز کنید.

• عبارت perfmon.exe /res را در قسمت Open تایپ کرده و قسمت OK را انتخاب کنید.

• بعد از باز شدن صفحه زیر می‌توانید در قسمت Maximum Frequency جریان ورودی را کنترل کنید.

کاهش مصرف CPU در ویندوز

برای کاهش مصرف CPU در ویندوز ۱۰ یا سایر ورژن‌های ویندوز می‌توانید مراحل زیر را طی کنید:

• از طریق دکمه ویندوز وارد پنجره Task Manager  شوید.

• در پنجره باز شده می‌توانید قسمت‌های مختلف مثل سی پی یو، حافظه و … را مدیریت کنید.

• از طریق گزینه‌ی StartUp برنامه‌های در حال اجرا را ببینید.
• می‌توانید با کلیک روی برنامه مورد نظر خود و انتخاب گزینه Disable مصرف پردازنده را کاهش دهید.

تنظیمات سی پی یو در بایوس چگونه است؟

همانطور که می‌دانید بایوس کامپیوتر وظیفه هماهنگ کردن نرم افزار و سخت افزارها را به عهده دارد. از طریق بایوس می‌توان تنظیمات قسمت‌های مهم کامپیوتر از جمله تنظیمات مربوط به زمان، پورت‌های مادر بورد، حالت خاموش و روشن کامپیوتر و … را انجام دهید.

برای ورود به بایوس و تنظیمات پردازنده می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. بعد از زدن دکمه پاور کیس و مشاهده لوگوی سازنده دستگاه، کلیدDelete  روی کیبرد را فشار دهید.
2. در صفحه باز شده گزینه PC Health Status  یا H/W Monitor را انتخاب کنید.
3. در این پنجره می‌توانید تنظیمات کلی سیستم که مربوط به سرعت فن CPU ، علائم هشدار دهنده فن CPU ، هشدار‌های مربوط به عملکرد نادرست CPU و … را انجام دهید.
4. چنانچه تمایل دارید ولتاژ و فرکانس کاری CPU را نیز تنظیم کنید، می‌توانید به جای وارد شدن به گزینه PC Health Status یا H/W Monitor روی عبارت Frequency / Voltage Control  کلیک کنید.

ویروسی شدن سی پی یو

ویروسی شدن سیستم یکی از مشکلات رایج و اساسی در کامپیوترها است. برخی از ویروس‌‌ها مخصوص CPU کامپیوتر نوشته می‌‌‌شوند، که با وارد شدن این گونه ویروس‌‌‌ها به سیستم، سبب اجرای تعداد زیادی فایل اجرای cmd.exe می‌‌‌شوند که اجرایی شدن تعداد زیادی از این فایل‌‌‌ها موجب افزایش میزان استفاده از سی پی یو و داغ شدن آن خواهد شد.

به همین دلیل در برخی موارد مشکلات CPU کامپیوتر به دلیل ویروس‌های سی پی یو است که به کامپیوتر راه پیدا کرده‌‌‌اند. برای رفع این مشکل بهترین راه استفاده از آنتی ویروس‌‌‌ها و یا آنتی تروجان‌‌‌های به‌روز و قوی است.

کاهش سرعت سی پی یو

سرعت و کارآیی کامپیوتر همیشه یکی از گزینه‌‌‌های مهم در خرید کامپیوتر بوده و ارتباط مستقیم به سی پی یو دارد. چرا که سرعت سی پی یو نشان دهنده سرعتی است که کامپیوتر برای انجام دادن فرایندهای مختلف دارد. با این حال یکی از مشکلاتی که برخی از افراد استفاده کننده از کامپیوتر با آن درگیرند، کاهش سرعت سی پی یو است.

سرعت سی پی یو کامپیوتر به دلیل استفاده طولانی مدت، اجرای همزمان تعداد زیادی برنامه و یا ویروسی شدن، ممکن است کاهش پیدا کند و سبب کاهش سرعت کامپیوتر شود. با این حال، بهتر است از سرعت سی پی یو کامپیوتر خود آگاهی داشته باشد تا در صورت کاهش سرعت با تست‌های مختلف آن را شناسایی و برطرف کنید.

همچنین با استفاده از برخی نرم افزارها می‌‌‌توانید سرعت CPU  کامپیوتر را افزایش دهید.

چگونه تشخیص دهیم CPU  اورکلاک شده است؟

به اقداماتی که منجر به بالا رفتن سرعت قطعات سخت افزاری می‌شود، اورکلاک کردن می‌گویند.  Overclockکردن ممکن است برای قطعات مختلفی مثل  CPU ، GPU و … انجام شود. این کار باعث ارتقا در عملکرد کامپیوتر و افزایش سرعت دستگاه می‌شود.

طبق اظهارنظر کارشناسان کامپیوتر راه دقیق و مشخصی برای تشخیص اورکلاک شدن قطعات کامپیوتر وجود ندارد. ولی اگر کامپیوتر شما در مقایسه با دستگاه‌های دیگر بیشتر گرم می‌شود و علتی بابت این گرما وجود ندارد ممکن است این دمای بالا نشان‌دهنده Overclock شدن پردازنده شما باشد.

در صورت خرابی سیستم خنک کننده پردازنده چه اتفاقی می‌افتد

چنانچه به هر دلیلی سیستم خنک کننده CPU به درستی عمل نکند و دمای دستگاه افزایش می‌یابد؛ برای جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات بیشتر کامپیوتر خاموش شده و تا زمان خنک شدن، روشن نمی‌شود. مهم‌ترین مشکلاتی که در صورت خرابی سیستم خنک کننده به وجود می‌آیند، عبارتند از:

• کاهش عمر CPU
• سوختن پردازنده
• هنگ کردن ناگهانی سیستم
• ریستارت شدن سیستم
• سوختن کارت گرافیک

آیا CPU کامپیوتر قابلیت تعویض دارد؟

بسته به اینکه شما از کاربران لپ تاپ هستید یا کامپیوتر رومیزی جواب این سوال متفاوت است. در صورتیکه از کامپیوتر‌های رومیزی استفاده می‌کنید می‌توانید از امکان تعویض سی پی یو دستگاه خیالتان راحت باشد. ولی چنانچه از لپ تاپ استفاده می‌کنید بسته به اینکه سی پی یو نصب شده روی لپ تاپ از نوع جدا شدنی باشد یا لحیم شده ممکن است جواب این سوال متفاوت باشد.

در مدل‌هایی که پردازنده به مادربرد لحیم شده است امکان تعویض CPU به تنهایی وجود ندارد و در صورت خرابی باید تعمیر یا مادر برد تعویض شود. ولی در صورتیکه سی پی یو از نوع جدا شدنی یا سوکت خور باشد، می توانید آن را با قطعه جدید تعویض کنید.

چگونه سی پی یو کامپیوتر را تعویض کنیم؟

برای تعویض سی پی یو، ابتدا باید بررسی کنید که آیا قطعه‌ای که دارید با مادربرد سازگار است یا خیر. بهتر است CPU ای که انتخاب می‌کنید، از آخرین نسل‌های فناوری باشد تا با گذشت زمان کوتاهی از دور خارج نشود. البته بسته به نیاز خود باید ببینید که چه قطعه‌ای نیاز دارید. چنانچه کارهای سنگین محاسباتی دارید، باید هزینه بیشتری صرف کنید و سراغ پردازنده‌های core i7 و core i9 بروید. برای تعویض سی پی یو می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. کیس را خاموش کرده و کابل آن را از برق بکشید.
2. کیس را به پهلو بخوابانید تا بتوانید به مادر برد دسترسی داشته باشید.
3. به وسیله پیچ گوشتی، پیچ های درهای کناری را باز کنید.
4. تمامی اتصالات CPU را باز کنید تا فن از جای خود باز شود.
5. بعد از بازکردن فن سی پی یو و مشاهده کردن خمیر سیلیکون، اهرم صفحه نگهدارنده را به پایین فشار دهید.
6. با این کار صفحه نگهدارنده باز شده و می‌توانید پردازنده را از جای خود خارج کنید.
7. CPU جدید را درون سوکت مادر برد گذاشته و صفحه نگهدارنده را ببندید.
8. روی سطح سی پی یو را با مقداری خمیر سیلیکون بپوشانید.
9. مجدد فن CPU را نصب کنید و پیچ‌های دستگاه را ببندید.

مشکل خم شدن پایه‌های CPU

مشکل خم شدن پایه‌های سی پی یو اغلب در زمان اسمبل کردن دستگاه به وجود می‌آید. چنانچه در زمان نصب قطعات روی فن سی پی یو فشار زیادی به آن وارد شود، پایه‌ها خم شده و در مواردی به شکستگی منجر می‌شود.

چنانچه با این مشکل خم شدن پایه‌ها مواجه هستید و مهارت کافی در زمینه تعمیرات کامپیوتر دارید می‌توانید خودتان پایه را به آرامی صاف کنید. ولی در صورتیکه در این زمینه تجربه ندارید بهترین کار تماس با شرکت گارانتی کننده دستگاه یا یک تعمیرکار حرفه‌ای است.

علت بالا نیامدن سیستم بعد از تعویض سی پی یو چیست؟

اگر شما هم جزء افرادی هستید بعد از تعویض CPU با مشکل بالا نیامدن دستگاه روبه‌رو شدید. باید بدانید که شما اولین نفری نیستید که با این مشکل رو به رو شده‌اید. باید بدانید برای حل این مشکل می‌توانید اقدامات موثری چون آپدیت ورژن بایوس مادربرد یا تعویض ویندوز را انجام دهید.

چگونگی تعمیر CPU

رفع خرابی مربوط به  CPU، کاری تخصصی است و باید توسط تعمیرکار انجام شود. گاهی مشکلات سی پی یو مربوط به خرابی سوکت آن است و نیاز باشد که پایه‌های سوکت را تعویض کنید و یا آنهایی که کج شده‌اند را صاف کنید. همچنین برای تعمیر سی پی یو، نیاز به ابزار و تستر CPU دارید. پس بهتر است این کار را به تعمیرکار کامپیوتر بسپارید.

مشکلات CPU تنها محدود به موارد گفته شده در این مطلب نیست ولی در صورتی که در زمینه تعمیرات تخصص داشته باشید می‌توانید بسیاری از موارد را حل کنید. ولی اگر با مواردی که در این بحث گفته شد، قادر به رفع مشکلات CPU نبودید، می‌توانید درخواست خود را در آچارباز ثبت کنید. متخصیص آچارباز در کمترین زمان ممکن تعمیر لپ تاپ یا کامپیوتر شما را انجام می دهند.